8 قانون طلایی در طراحی رابط کاربری

به گزارش اینتکنیک، یک آژانس جهانی متخصص در زمینه طراحی سایت و تجربه کاربری، 79 درصد از کاربران فضای وب، پس از برخورد با یک سایت که تجربه کاربری و طراحی رابط کاربری آن را نپسندند، بدون لحظه‌ای درنگ، اقدام به ترک آن می‌کنند!

بنابراین، اهمیت دانستن اصول و قوانین ثابت و مهم در طراحی محصولات و رابط‌های کاربری بسیار بالاست. مهم نیست که شما در حال طراحی یک محصول جدید هستید یا به بهبود تجربه کاربری یک اپلیکیشن موجود می‌پردازید؛ دانستن این اصول به شما کمک می‌کند تا مسیر بهتری را در طراحی و توسعه محصولات خود انتخاب کنید.

در این مقاله، از وبلاگ پلاس نشان، با 8 قانون طلایی ارائه شده توسط بن شاندرمن، یک دانشمند و استاد معتبر در دانشگاه مریلند آمریکا که در زمینه تعامل انسان و کامپیوتر فعالیت دارد، آشنا خواهیم شد. همراه ما باشید تا این 8 نکته ساده اما بسیار کاربردی را در تعامل شما با کاربرانتان بیاموزید و از آن‌ها استفاده کنید.

قانون اول؛ یکپارچه و سرراست باشید

در طراحی سایت، محصول یا اپلیکیشن، باید به عناصر مختلف مانند رنگ، فونت، تصاویر، راهنماها و جملات کوتاه و بلند توجه کنیم. در یک جهان پر از رنگ‌ها و هیجانات، انتخاب‌های زیاد و اکشن‌های جذاب، ممکن است کاربران به سرعت خسته شوند و به دنبال نقطه آرامش خود بگردند. برای جلب توجه کاربران و حفظ آن‌ها در سایت یا اپلیکیشن، استفاده از پالت رنگی متعادل، فونت مناسب، سیستم هدایت ساده و حفظ هماهنگی در طراحی و رابط کاربری بسیار مهم است. طراحی چشم‌نواز نه تنها به افزایش رضایت کاربران کمک می‌کند، بلکه اشتیاق آن‌ها را برای ماندن و مرور بیشتر صفحات سایت یا اپلیکیشن ما افزایش می‌دهد.

قانون دوم؛ میانبرها را دست کم نگیرید

تصور کنید که در یک دنیای خسته‌کننده بدون امکان استفاده از کلیدهای میانبر مثل CTRL+C و CTRL+V قرار دارید! این کلیدها نقش بسیار مهمی در ایجاد یک تجربه کاربری موفق ایفا می‌کنند. حتی اگر سایت یا محصول شما بسیار ساده و قابل دسترس باشد، بدون داشتن کلیدهای میانبر، نمی‌توانید راحتی دلخواه کاربر را به او ارائه دهید.

در نتیجه، اضافه کردن فرمان‌هایی برای ساده‌تر کردن حرکت کاربر در سایت یا اپلیکیشن، باعث می‌شود که کاربران بتوانند بهتر و عمیق‌تر با امکانات و قابلیت‌های سایت یا اپلیکیشن آشنا شوند.

قانون سوم؛ فیدبک‌های آموزنده بدهید

هرگز از هدایت کاربرانتان غافل نشوید. راهنمایی‌های مختصر می‌توانند استفاده از قابلیت‌های مختلف سایت را برای کاربران آسان‌تر کنند.

به عنوان مثال، در انتخاب رمز عبور، هر سایت ممکن است شرایط خاص خود را داشته باشد. رمزهای قابل قبول برای وبسایت‌های مختلف ممکن است شامل حروف کوچک و بزرگ یا تعدادی خاص از کاراکترها باشد. جملات کوتاه برای اطلاع‌رسانی این ویژگی‌های خاص به کاربران، می‌توانند آن‌ها را از سردرگمی جلوگیری کنند.

قانون چهارم؛ کاربرانتان را در حدس و گمان قرار ندهید

تصور کنید در یک مسابقه شرکت کرده‌اید و با فاصله زیادی از سایر شرکت‌کنندگان، به انتهای خط مسابقه می‌رسید. در این لحظه، چه انتظاراتی دارید؟ آیا بنری برای تبریک اول شدن در مسابقه؟ دست و جیغ تماشاگران؟ حتی شاید حلقه گلی که به عنوان نشانه بُرد، بر گردن شما آویخته می‌شود.

حال در چنین شرایطی، اگر خط پایان را رد کنیم و صدایی جز سکوت نشنویم، نه تنها به بردمان شک می‌کنیم، حتی ممکن است به درستیِ مسیری که در آن دویده‌ایم هم مشکوک شویم.

بیایید جای دونده خوش‌اقبال را با یک کاربر مشتاق به فعالیت در سایتمان جابجا کنیم. کاربر فضای وب مانند یک دونده، نیاز دارد پس از اقداماتی مانند ثبت نام در سایت یا خرید از آن، با پیامی مواجه شود که نشانه اتمام پروسه باشد.

با آگاه‌سازی کاربر از اتمام فرآیند، نه تنها فرصتی برای تقدیر و تشکر از او ایجاد می‌شود، بلکه کاربر را برای آغاز یک فرآیند جدید آماده و هدایت خواهید کرد. پس توصیه می‌شود کاربرانتان را در حالت انتظار و حدس زدن برای رسیدن به خط انتهایی نگذارید و پیش از رسیدن به مرحله گیجی و نگرانی، با ارائه یک صفحه جدید یا پیام کوتاه، اتمام عملیات را اعلام کنید.

قانون پنجم؛ راه‌حل‌های ساده برای رفع ارورها را فراموش نکنید

آیا ارور جالب ویندوز XP را به‌خاطر دارید؟ یک صفحه تیره، پر از اعداد و کدهایی که حتی معنای آن‌ها را نمی‌فهمیدیم. در مواجهه با آن ارور ناشناخته، تنها راه نجات دکمه ESC بود که همه ما بر آن حساب می‌کردیم و به‌طرزی عجیب، نتیجه‌ای می‌گرفتیم!

اما با گذر زمان و درک بهتر از اهمیت تجربه کاربر، ارورها برای کاربران به‌طور قابل فهم‌تر و گاهی حتی خلاقانه‌تر شدند. اگرچه اولین نگاه، صفحات و پیغام‌های ارور و خطا به نظر زیاد مهم نمی‌آیند، اما نقش بسیار مهمی در تجربه کاربر ایفا می‌کنند. بدترین کاری که می‌توانید بکنید این است که صفحات یا پیغام‌های ارور را بدون فهم و با زبان تخصصی نمایش دهید. در این صورت، کاربر نه تنها مشکل را نمی‌فهمد، بلکه راه‌حل مناسبی برای آن پیدا نخواهد کرد.

قانون ششم؛ کاربران را با «شروعِ از اول» تنبیه نکنید!

در طراحی و دیزاین رابط کاربری، اولین هدف این است که با راهنمایی مناسب کاربر، احتمال اشتباه‌کردن را به حداقل برسانیم. اما باید به‌خاطر داشته باشیم که این امر نباید کاربر را از انجام اشتباهات بترساند!

به عنوان مثال، فرض کنید که کاربر یک وب‌سایت است و پس از صرف مدت زمانی برای پرکردن یک فرم چند صفحه‌ای، به طور تصادفی برخی از اطلاعات را اشتباه وارد کرده است. اگر رابط کاربری سایت یا اپلیکیشنی که در حال استفاده از آن هستیم، مناسب نباشد، ممکن است با خطایی مواجه شویم که ما را مجبور به پرکردن مجدد فرم‌ها از ابتدا می‌کند. این موقعیت ممکن است بسیار آزاردهنده و خسته‌کننده باشد.

اشنایدرمن در کتابش اینگونه توضیح می‌دهد: «توجه به قانون ششم، اضطراب کاربران را کاهش می‌دهد. زیرا آن‌ها می‌دانند که خطاها قابل اصلاح هستند. به همین دلیل حتی به کاوش در گزینه‌های ناآشنا نیز تشویق می‌شوند.»

بنابراین، بهتر است به کاربران اجازه دهیم به صفحات برگردند و اشتباهات خود را به‌راحتی تصحیح کنند؛ بدون اینکه نیازی به شروع دوباره داشته باشند.

یکی از بهترین نمونه‌های این رویکرد، استفاده از گزینه Undo و دسترسی به تاریخچه فعالیت‌ها در برنامه‌های ادوبی است. به عنوان مثال، درحال طراحی یک پوستر در محیط Photoshop هستیم؛ بخش History در این ابزار، به ما اجازه می‌دهد که بدون نگرانی از از دست رفتن اطلاعات، طراحی کنیم و در صورت نیاز، به چندین حرکت قبلی خود بازگردیم.

قانون هفتم؛ کنترل اوضاع را به دست کاربر بدهید

کاربران حرفه‌ای بسیار تمایل دارند که وقتی با یک محیط جدید روبرو می‌شوند، احساس کنند که مسئول فضا هستند و مدیریت آن را خودشان در دست گرفته‌اند. اشنایدرمن در این باره می‌گوید: «کاربران از تغییرات ناگهانی یا تغییر در الگوهای رفتاری آشنا نمی‌پسندند. آن‌ها از مشکلات در دریافت اطلاعات مهم، ناتوانی در دستیابی به نتایج موردنظر و روال‌های خسته‌کننده برای ورود مجدد و مجدد اطلاعات ناخوشایندی‌اند!»

بهتر است در طراحی رابط کاربری مسیر را به گونه‌ای بچینید که کاربر احساس کند خودش کنترل اوضاع را در دست دارد و مسیر برای او از پیش مشخص نشده است.

یکی از بهترین و موفق‌ترین مثال‌های ایجاد این احساس کنترل برای کاربر، پیام‌های خروج از برنامه در محیط مایکروسافت آفیس است. زمانی که شما برای خروج دکمه Exit یا ضربدر را می‌زنید، سیستم از شما سؤال می‌کند آیا می‌خواهید بدون ذخیره‌کردن کارتان از برنامه خارج شوید یا خیر. این عمل نه تنها باعث می‌شود کاربر احساس کنترل دارد، بلکه تضمین می‌کند که در صورت خروج تصادفی، زحماتش از بین نرود.

قانون هشتم؛ بر روی حافظه کوتاه‌مدت کاربر پافشاری نکنید

به نقل از گزارشگر Live Science، بینایی شما، مهماً چقدر با هوش یا معمولی بودن، حافظه فعال را محدود به 3 تا 4 آیتم در هر بار به‌خاطرسپردن اطلاعات می‌کند. بنابراین، در طراحی رابط کاربری باید تلاش کنیم تا بار به‌خاطرسپردن اطلاعات مختلف را بر روی دوش کاربران کاهش دهیم.

اما چگونه؟

برای درک بهتر موضوع، با چند مثال ساده، وارد بحث عمیق‌تر می‌شویم.

آیا پیش آمده که هر بار که به یک وبسایت موردعلاقه‌تان مراجعه می‌کنید، دوباره باید اطلاعات کاربری خود را وارد کنید؟ معمولاً این امر می‌تواند باعث ایجاد ناراحتی در کاربر شود و در نهایت، منجر به خروج او شود.

بهتر است کاربران را مجبور نکنیم هر بار که از وبسایت ما استفاده می‌کنند، اطلاعات شخصی خود را مجدداً وارد کنند یا از نو اطلاعاتی مثل نام و ایمیل را وارد کنند. قانون حافظه کوتاه‌مدت فقط به اطلاعات حساب کاربری محدود نمی‌شود و می‌تواند در هر بخشی از طراحی تأثیر بگذارد.

استفاده زیبا از آیکون‌های پراستفاده در صفحه نمایش گوشی‌های هوشمند آیفون
یکی از راه‌های جالب برای بهره‌گیری از این محدودیت انسانی، راه‌حلی است که شرکت اپل برای گوشی‌های هوشمند خود ارائه کرده است. اگر تا کنون آیکون‌های گوشی موبایل خود را جابجا نکرده‌اید، احتمالاً در صفحه اصلی آن، سه یا چهار آیکون اصلی مثل تماس، پیامک، گالری، و دوربین را مشاهده کرده‌اید.

این آیکون‌ها بر اساس اصل این است که انسان‌ها توانایی یادداشت کردن سه یا چهار چیز در یک زمان را دارند، طراحی شده‌اند که با هوش شرکت اپل شروع شد و اکنون تقریباً در تمامی گوشی‌های هوشمند اندروید و iOS به‌صورت پیش‌فرض دیده می‌شوند.سعی کنید اطلاعات را به صورت مختصر و هوشمندانه ارائه دهید تا در ذهن مخاطبانتان به‌یاد مانده و ماندگار شوید!

رابط کاربری یا UI چیست؟

رابط کاربری یا UI (User Interface) به عناصر بصری و تعاملی یک محصول مانند صفحه نمایش، دکمه ها، منوها، تصاویر، رنگ ها، تایپوگرافی و انیمیشن ها اشاره دارد که کاربران با آنها مستقیماً تعامل دارند.هدف از طراحی UI، ایجاد رابطی کاربرپسند، جذاب و کارآمد است که به کاربران کمک می‌کند تا به راحتی و به سرعت به اهداف خود در محصول دست پیدا کنند.به عبارت دیگر، UI به بخش فیزیکی محصول مانند صفحه نمایش و دکمه ها می‌پردازد.

جمع بندی

در این مقاله از وبلاگ پلاس نشان، 8 قانون طلایی از زبان بن اشنایدرمن را با هم یاد گرفتیم. هرچقدر بیشتر درباره اصول طراحی UI و UX مطالعه کنیم و بخوانیم، در نهایت به همان اصل اولیه و پایه برمی‌گردیم؛ راحتی و دسترسی کاربران را در اولویت خودتان قرار بدهید.آیا این 8 قانون طلایی از اشنایدرمن برای شما مفید بود؟ از شما دعوت می‌کنیم نظرات و سؤالات خود را در قسمت پرسش و پاسخ همین مقاله بنویسید.